De Voormalige Van Nellefabriek aan de Delfshavense Schie in Rotterdam geld als het voornaamste industriële monument van Nederland. Het wordt wereldwijd erkent en is in juni 2014 tot Unesco werelderfgoed verklaard.Recent kreeg ik de mogelijkheid om tijdens een rondleiding daar te fotograferen en uiteraard heb ik die met twee handen aangegrepen. Samen met enkele andere fotografen van De Online Fotoclub hebben we met een gids dit prachtige pand kunnen bewonderen.
In 1782 begonnen Johannes van Nelle en zijn vrouw Hendrica een winkel in koffie, thee en tabak aan de Leuvenhaven in Rotterdam. Na het overlijden van Johannes van Nelle in 1811 zette zijn weduwe de winkel voort. In 1813 overleed ook de weduwe. Zoon Johannes van Nelle jr. en zijn zwager Abraham Goedkoop zetten de zaak voort onder de naam De Erven de Wed. J. van Nelle.
In 1916 kocht de firma Van Nelle een terrein langs de Schie in de toenmalige gemeente Overschie. Hier werd de wereldberoemde Van Nellefabriek gebouwd door Brinkman en van der Vlugt. Deze fabriek werd het schoolvoorbeeld van het nieuwe bouwen en is gebouwd tussen 1927 en 1929.
Op 1 oktober 1954 trok de laatste Van der Leeuw zich terug uit de directie. Van Nelle werd toen een naamloze vennootschap. In 1977 verwierf het Amerikaanse Standard Brands na een jarenlange samenwerking alle aandelen van VanNelle. In 1985 werd het bedrijf – door een zogenaamde management buy-out – weer geheel zelfstandig. In 1989 werd Van Nelle overgenomen door concurrent Sara Lee/Douwe Egberts. Douwe Egberts sloot alle productiefaciliteiten en reduceerde Van Nelle tot een merknaam.
In 1998 heeft de Engelse firma Imperial Tobacco de shag- en sigarettenafdeling overgenomen. De eigenaar veranderde in 2016 zijn bedrijfsnaam naar Imperial Brands.
Het complex bestaat uit gebouwen met gevels van voornamelijk staal en glas waarbij op grote schaal het gordijnmuurprincipe is toegepast. De fabriek werd gezien als ‘ideaal’; hij was open naar buiten toe en het daglicht werd gebruikt voor aangename werkomstandigheden. De Van Nellefabriek belichaamt de nieuwe fabriekssoort die symbool werd van de modernistische en functionalistische cultuur van de tussenoorlogse periode.
